Αγώνας για ζωή με αξιοπρέπεια

Τέσσερα χρόνια έχουν περάσει από την «εκστρατεία σωτηρίας για την Ελλάδα» με τις υπογραφές μνημονίων, την ενεργοποίηση των μηχανισμών διάσωσης τα κουρέματα του χρέους και τις δανειακές συμβάσεις. Τέσσερα χρόνια μεθοδευμένης πορείας προς την κοινωνική καταστροφή, με τις πολιτικές των κυβερνήσεων και της τρόικα να οδηγούν σε προδιαγεγραμμένα αδιέξοδα, βλέπουμε την φτώχεια να καλπάζει και την ανεργία να σαρώνει το λαό, να σβήνει την προοπτική από την  νεολαία. Πριν από τέσσερα χρόνια η κρίση και η χρεοκοπία μας χτυπούσαν απειλητικά την πόρτα και μετά την πιστή εφαρμογή της Ευρωπαϊκή συνταγής, των πολιτικών αποπληρωμής του χρέους, της παραμονής και διάσωσης του Ευρώ, η μανιακή προσήλωση στο οικονομικό και πολιτικό δόγμα του νεοφιλελευθερισμού έφερε τελικά την χρεοκοπία από το παράθυρο. 

Το δημόσιο πανεπιστήμιο στο στόχαστρο της χρεοκοπίας

Η πολιτική των περικοπών, των απολύσεων, της μείωσης δαπανών και των αποκρατικοποιήσεων έχει βάλει πρώτα στο στόχαστρο τις δημόσιες υπηρεσίες, την υγεία, την παιδεία, την δημόσια περιουσία. Η υγεία και η παιδεία καθώς και οι προϋπολογισμοί που τις εξυπηρετούν είναι θύματα, των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, της σύμπλευσης με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, και του πρωτογενούς πλεονάσματος. Δημιουργείται ένα νέο πρότυπο δημόσιας παιδείας και υγείας, ελάχιστο και τυπικό, έχοντας στο DNA  του ταξικούς φραγμούς και αποκλεισμούς. Αν δεν έχεις χρήματα δεν βγάζεις ούτε το λύκειο, αν δεν έχεις χρήματα δεν μπορείς να εγχειριστείς.

Δημιουργείται σαφώς και ένα νέο πανεπιστήμιο. Το πανεπιστήμιο που ξεπληρώνει χρέη, έχοντας αφήσει ανοιχτή «την πίσω πόρτα» για την ιδιωτικοποίηση του (συμβούλια ιδρύματος και νομικό πλαίσιο του ν.4009), συρρικνωμένο οργανικά και λειτουργικά (σχέδιο Αθηνά – απολύσεις διοικητικών, συμβασιούχων κτλ), που συνεχώς θα περικόπτονται οι λειτουργικές του δαπάνες και οι δαπάνες για την φοιτητική μέριμνα, που τα αποθεματικά του θα είναι χρήσιμα μόνο για να «κουρεύονται».

Ανεργία, «ευκαιρίες απασχόλησης», διαγραφές φοιτητών

Η κατάργηση του 26% από τον συνολικό αριθμό των τμημάτων ΑΕΙ και ΤΕΙ, η μείωση κατά  20.000 των εισακτέων από το ακαδημαϊκό έτος 2009-10 μέχρι σήμερα κάνουν ξεκάθαρη την κατεύθυνση κατάργησης του μοντέλου των μαζικών σπουδών. Ταυτόχρονα το οικονομικό βάρος των σπουδών γενικά και των σπουδών μακριά από το σπίτι ειδικά, το κόστος των φροντιστηρίων για τις πανελλαδικές υψώνουν βίαια τα τείχη των  ταξικών φραγμών καθιστώντας  την εκπαίδευση «πολυτέλεια». Τα μνημόνια πετάνε στην κυριολεξία την νεολαία στον κάλαθο των αχρήστων, αποκλείοντας την από τις σπουδές, δημιουργώντας ένα στρατό από άνεργους, κατοχυρώνοντας υλικά μέσω της μαθητείας την δουλειά για 300 ευρώ, κάνοντας την χώρα Ειδική Οικονομική Ζώνη. Σε αυτό το περιβάλλον έρχεται και η απαίτηση της κυβέρνησης και του υπουργείου παιδείας για την διαγραφή των 180.000 «αιώνιων φοιτητών», όσους δηλαδή πριν το 2010 έχουν ξεπεράσει τα 2ν έτη σπουδών και βάζοντας σε εφαρμογή τα μέτρα του ν+2 και 2ν για τις διαγραφές φοιτητών. Την ίδια στιγμή ο Ο.Ο.Σ.Α. στην έκθεσή του για την παιδεία, ανάμεσα σε άλλα μέτρα, όπως την εφαρμογή διδάκτρων και περαιτέρω μείωση των εισακτέων, προτείνει την επιβολή οικονομικού προστίμου σε όσους φοιτητές ξεπερνούν τα προαπαιτούμενα έτη σπουδών.

Οι ανεπάρκειες, οι αδυναμίες και η αριστερή μετωπική πολιτική

Σε μερικούς μήνες συμπληρώνονται 4 χρόνια από τότε που η χώρα στο όνομα της διάσωσης της και της αποφυγής της χρεοκοπίας προσδέθηκε στο άρμα του μηχανισμού στήριξης, των μνημονίων, της ευρωεποπτείας. Από τότε μέχρι σήμερα κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, οι εξελίξεις ήταν καταιγιστικές και η πολιτική-οικονομική-κοινωνική πραγματικότητα της χώρας ανατράπηκε άρδην. Το μεγαλύτερο μέρος του λαού οδηγήθηκε και σταθερά οδηγείται στη φτωχοποίηση, οι απολύσεις πολλαπλασιάστηκαν, τα λουκέτα αυξήθηκαν, οι αυτοκτονίες έφτασαν τις 4000, η μετανάστευση στο εξωτερικό εκατοντάδων χιλιάδων νέων ανθρώπων είναι μόνο μερικές από τις συνέπειες των πολιτικών που εφαρμόστηκαν για να βγούμε από την κρίση. Μια ματιά να ρίξει κανείς στα νούμερα και στις στατιστικές που περιγράφουν την σύγχρονη μνημονιακή πραγματικότητα δεν μπορεί παρά να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι στην Ελλάδα συντελείται μια άνευ προηγουμένου καταστροφή που όμοια της είχαμε δει μόνο σε πολεμικές περιόδους. Και όλα αυτά γιατί; Για να παραμείνει η χώρα στο ευρώ. Για να γίνει βιώσιμο το χρέος. Για να έρθει η ανάπτυξη. Για να βγούμε στις αγορές. Απαντήσεις που δεν πείθουν, που δεν επιβεβαιώνονται τα 4 αυτά καταστροφικά χρόνια.

Το φοιτητικό κίνημα και οι ανεπάρκειες του

Όλη αυτή τη περίοδο ζήσαμε μεγάλους αντιμνημονιακούς αγώνες του λαού. Από τις πλατείες μέχρι τις παρελάσεις, και τις απεργίες η οργή και η αγανάκτηση πήραν σάρκα και οστά. Η αντίσταση στα μνημόνια, στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, στη νέα πραγματικότητα τέθηκε στην ημερήσια διάταξη, αποτέλεσε την αχτίδα ελπίδας, την πεποίθηση πως τα πράγματα μπορούν και πρέπει να πάνε αλλιώς. Παρ' όλα αυτά, υπήρχε και υπάρχει μια τεράστια απουσία. Αυτή της νεολαίας και ιδιαίτερα του πιο οργανωμένου κομματιού της, της σπουδάζουσας νεολαίας. Όχι με την έννοια της μεμονωμένης φυσικής παρουσίας, αλλά με την έννοια της συλλογικής, κινηματικής δράσης. Στους μεγάλους αντιμνημονιακούς αγώνες το φοιτητικό κίνημα απουσίασε. Κυριάρχησε η έλλειψη μιας μεγάλης κινητήριας ιδέας, ενός ρεαλιστικού σχεδίου διεξόδου από την κρίση που θα συνδέει τα ατομικά αδιέξοδα, την πάλη για τη ζωή και το μέλλον της νεολαίας με το πολιτικό πρόβλημα της χώρας, θα οικοδομεί μια άλλη προοπτική, θα στρατεύει τη νέα γενιά στο δρόμο του αγώνα, θα φρενάρει το κύμα μετανάστευσης και φυγής. Ιστορικά το φοιτητικό κίνημα έχει καταγράψει μεγάλους αγώνες και νίκες (στην κατοχή, στη δικτατορία, στη μεταπολίτευση) και σε μία τόσο κρίσιμη καμπή όπως αυτή που ζούμε τώρα δυστυχώς καταγράφει μόνο ήττες. Η αδυναμία του να σταθεί αντίπαλο δέος (ή έστω τροχοπέδη) στους μνημονιακούς νόμους που διαλύουν την παιδεία, η απροετοίμαστη στάση του στο σχέδιο Αθηνά και στις απολύσεις διοικητικών υπαλλήλων, η μη δημιουργία ενός πανεκπαιδευτικού μετώπου για την υπεράσπιση της παιδείας, η σταδιακή απονέκρωση-απαξίωση των συλλογικών διαδικασιών είναι αποτελέσματα της άρνησης να απαιτήσει και να παλέψει για την άμεση ανατροπή της κυβέρνησης και των μνημονίων, με ταυτόχρονη χάραξη προγράμματος διεξόδου από την κρίση. Κόντρα στις απαιτήσεις των καιρών, επιμένει με βάση την πεπατημένη και τη συνήθεια της αναμονής κάποιου νομοσχεδίου για να αντιδράσουμε ενώ το πρόβλημα είναι συνολικότερο. Αυτή η πολιτική δεν μπορεί να ανατρέψει συσχετισμούς, να αναχαιτίσει την επίθεση, να πυροδοτήσει αγώνες και να δημιουργήσει εστίες αντίστασης. 

Οι στιγμές που ζούμε είναι ιστορικές, όχι επειδή το λένε κάποιοι αλλά επειδή οι σημερινοί αγώνες, ο σημερινός συσχετισμός δύναμης, το σημείο ισορροπίας που θα βρεθεί, θα κρίνουν το μέλλον της χώρας τις επόμενες δεκαετίες. Ιδίως για τη γενιά μας οι στιγμές είναι ακόμη πιο ιστορικές. Ή θα αναλάβουμε την ευθύνη και το κόστος να φτιάξουμε μια νέα κατάσταση σε πλήρη τομή και ασυνέχεια με την προηγούμενη, σε ρήξη με τα ιερά και τα όσια όσων μας έφεραν μέχρι την καταστροφή ή θα ετοιμάζουμε βαλίτσες για το εξωτερικό. Σήμερα τίθενται ερωτήματα για το μέλλον της γενιάς μας, για το πως θα ζήσουμε και οι απαντήσεις πρέπει να είναι συνολικές και εφ' όλης της ύλης. Σε αυτές τις απαντήσεις οφείλει να παίξει ρόλο το φοιτητικό κίνημα. Χρειαζόμαστε έναν πολιτικό προσανατολισμό που να περιγράφει έναν άλλο δρόμο για τη χώρα, για το λαό, για τη νεολαία. Ξεκινώντας από την πολιτική λύση του κοινωνικού προβλήματος της νεολαίας (ανεργία, μετανάστευση, μη μέλλον) πρέπει να προκύψει η συγκεκριμενοποίηση ενός προγράμματος που να απαντάει στις αγωνίες των νέων ανθρώπων. Απέναντι στη λογική του “success story” των 440.000 θέσεων ημιαπασχόλησης των 300 ευρώ που ο Σαμαράς προτείνει στη νεολαία, η χώρα έχει ανάγκη από ένα σχέδιο οικονομικής ανεξαρτησίας και παραγωγικής ανασυγκρότησης, στην κατεύθυνση της δημιουργίας χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας για τους νέους επιστήμονες και τους νέους άνεργους. Ένα σχέδιο που θα χρηματοδοτεί γενναία την παιδεία και την επιστήμη, την υγεία και την ασφάλιση, που θα προστατεύει τους πολίτες και όχι τους δανειστές και την ΕΕ. Ένα πρόγραμμα οικονομικής ανεξαρτησίας, έξω από τα δεσμά του ευρώ και τους χρέους, σε απειθαρχία και ρήξη με την ΕΕ, είναι σήμερα αναγκαιότητα για το μέλλον μιας ολόκληρης γενιάς, μιας ολόκληρης χώρας. Όλα τα παραπάνω είναι υπόθεση του φοιτητικού κινήματος που μπορεί και πρέπει να κάνει πολιτική. Να σπάσουμε την αποστείρωση, τον απομονωτισμό, τη συντεχνιακή λογική. Σήμερα που οι όποιες διεκδικήσεις κοινωνικών ομάδων βρίσκουν ταβάνι στις επιταγές του μνημονίου και της τρόικα είναι πιο φανερό από ποτέ ότι η πολιτική πρέπει να ξαναρθεί στο τιμόνι και οι απαντήσεις που θα δοθούν, συνολικές. Δεν γίνεται το πεδίο της πολιτικής πάλης να εκχωρείται στον κοινοβουλευτισμό, στις εκλογές, στα κόμματα. Με αυτό το τρόπο εντείνεται η αδράνεια και η αναμονή στους φοιτητικούς χώρους. Ένα φοιτητικό κίνημα μαχητικό, συνειδητοποιημένο, αγωνιστικό, με προμετωπίδα την ανάγκη της νέας γενιάς για αξιοπρεπή ζωή και δουλειά, που θα δίνει θετική διέξοδο στη νεολαία, που θα αγωνιστεί για την ανατροπή της κυβέρνησης και της τρόικας είναι αυτό που έχουμε ανάγκη. Είναι αυτό που μπορεί να πυροδοτήσει ευρύτερες λαϊκές εξεγέρσεις, που μπορεί να βάλει τη νέα γενιά σε ρόλο πρωταγωνιστή των εξελίξεων και όχι θεατή.