Παλλαϊκό μέτωπο για δημόσια δωρεάν παιδεία για όλους

να σταματήσουμε τη διάλυση του δημόσιου πανεπιστημίου

Πέντε χρόνια εφαρμογής των μνημονιακών πολιτικών, ως απόρροια της υποταγής της χώρας στο διεθνές πλαίσιο, έχουν εξαθλιώσει την ελληνική κοινωνία και την έχουν φτάσει στα όρια της διάλυσης. Πιο συγκεκριμένα, η Ε.Ε και οι δανειστές με εργαλεία την εξυπηρέτηση του υπέρογκου δημοσίου χρέους και τη διακύβευση της παραμονής της Ελλάδος στο ευρώ, επιβάλλουν  λιτότητα,  ξεπούλημα και την αμφισβήτηση κάθε κοινωνικού κεκτημένου . Αποτέλεσμα:  φτώχεια,  ανεργία που ξεπερνά το 30% και μαζική μετανάστευση.

Η κατάσταση αυτή αφορά πριν απ όλους τη νεολαία, στο μέτρο που πλήττεται όχι μόνο μέσα από την παρούσα εξαθλίωση αλλά και από την παντελή έλλειψη προοπτικής. Είναι η πρώτη γενιά που θα ζήσει χειρότερα απ την προηγούμενη, καταδικασμένη σε μια ζωή χαμηλών προσδοκιών.  Είναι η γενιά που προκειμένου να εξυπηρετήσουν το χρέος και τους τόκους του, της διαλύουν τη δημόσια και δωρεάν παιδεία, μειώνοντας όλο και περισσότερο τα χρήματα που δίνονται για αυτήν.

Πιο συγκεκριμένα, ο προϋπολογισμός των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων έχει μειωθεί από το 2010 κατά 75%, ενώ φέτος ζητείται απ τα ιδρύματα να χουν πλεονασματικούς προϋπολογισμούς κατά 3%! Τα χρήματα που διατίθενται στα πανεπιστήμια σε πολλές περιπτώσεις δεν επαρκούν ούτε καν για την κάλυψη των βασικών ανελαστικών τους δαπανών (βλ ΟΤΕ, ΔΕΗ κλπ) με αποτέλεσμα να καθίσταται αμφίβολη η ίδια η ύπαρξη και λειτουργία τους! Έτσι, για παράδειγμα ο Πρύτανης του ΤΕΙ Αθήνας προειδοποιεί για λουκέτο με βάση μάλιστα και την επιπλέον μείωση κατά 20% του προϋπολογισμού των ιδρυμάτων σε σχέση με πέρσι.

Η υποχρηματοδότηση ναρκοθετεί τον ίδιο το δωρεάν χαρακτήρα της δημόσιας εκπαίδευσης. Οι φοιτητές αναγκάζονται να βάζουν το χέρι βαθιά στη τσέπη προκειμένου να ανταποκριθούν στις ανάγκες φοίτησης (αγορά κωδίκων, στηθοσκοπίων, μακετών κλπ). Μάλιστα σε ορισμένες Σχολές έχει διακοπεί η δωρεάν διανομή συγγραμμάτων για βασικά μαθήματα όπως για παράδειγμα στην Ιατρική Πάτρας που δεν δίνονται συγγράμματα για 10 (!) μαθήματα, με την αξία τους να ανέρχεται αθροιστικά περίπου στα 1000 ευρώ.  Η σίτιση καθίσταται πλέον προνόμιο για λίγους καθώς οι ιδιωτικοποιημένες πλέον Λέσχες μπορούν να εξυπηρετούν δωρεάν πολύ μικρό μέρος των φοιτητών (στη Λέσχη του ΑΠΘ εξυπηρετούνται 5.000 στους 75.000) ενώ οι υπόλοιποι σταδιακά θα πρέπει να πληρώνουν αντίτιμο. Την ίδια στιγμή, στις Εστίες η αδυναμία συντήρησης τους αφ ενός δημιουργεί άθλιες συνθήκες διαβίωσης κι αφ΄ ετέρου περιορίζει δραματικά τον αριθμό των σπουδαστών που μπορούν να μένουν σε αυτές. Επιπλέον, η σημαντική μείωση στο διδακτικό και διοικητικό προσωπικό αλλά και η κατάσταση των υλικοτεχνικών υποδομών (εργαστήρια, έλλειψη αιθουσών κλπ) στην καλύτερη περίπτωση δυσχεραίνει «απλώς» την ποιότητα και τους όρους των σπουδών, (με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το ΕΚΠΑ, στο οποίο ως το 2016 θα έχει μειωθεί το διδακτικό προσωπικό κατά 1/5 σε σχέση με το 2010) και στη χειρότερη παραλύει ολόκληρους τομείς και τμήματα όπως για παράδειγμα στο Μαθηματικό στην Πάτρα όπου ένας εκ των τομέων κινδυνεύει να κλείσει άμεσα λόγω μη αναπλήρωσης των θέσεων των συνταξιοδοτηθέντων καθηγητών.

Παράλληλα, η υποχρηματοδότηση χρησιμοποιείται για να προβληθεί ως «λογικός» και «αναγκαίος» ο περιορισμός του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, είτε με την εισαγωγή διδάκτρων (όπως συμβαίνει ήδη σε πλήθος μεταπτυχιακών προγραμμάτων) είτε με ιδιωτική χρηματοδότηση. Το αποτέλεσμα αυτής της «αναγκαστικής» ιδιωτικοποίησης δια της υποχρηματοδότησης το γνωρίζουμε από το εξωτερικό: λίγα ιδρύματα που θα λειτουργούν σχετικά κανονικά με τη βοήθεια «χορηγών» και η πλειοψηφία θα υπολειτουργούν ως super market παροχής υποβαθμισμένων πτυχίων.

Αγώνας ή συμβιβασμός;

Στη βάση της κατάστασης αυτής ξανοίγονται δύο δρόμοι, διαμετρικά αντίθετοι μεταξύ τους: ή θα υποταχθούμε στην αδράνεια και την ηττοπάθεια, θα συμβιβαστούμε με τη διάλυση του πανεπιστημίου και εν γένει με μια ζωή χαμηλών προσδοκιών, δρόμος που με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί σε αδιέξοδο. Ή θα επιλέξουμε το μόνο ρεαλιστικό δρόμο, αυτόν της αμφισβήτησης και του αγώνα.

Πρέπει να σηκώσουμε την αντιπαράθεση σε κάθε Σχολή και Σύλλογο. Να σπάσουμε την αδράνεια και την ηττοπάθεια. Να αποκαλυφθεί μαζικά η κατάσταση ότι διαλύεται η δημόσια και δωρεάν παιδεία για να παραμείνουμε στο ευρώ και να αποπληρώνουμε το χρέος και τους τόκους του. Να ανοίξει η κουβέντα για το νομοσχέδιο Φίλη που έρχεται να υλοποιήσει τις νέες μνημονιακές δεσμεύσεις για την εκπαίδευση και να εγκαινιάσει ένα χαμηλού κόστους πανεπιστήμιο. Να γίνουν Γενικές Συνελεύσεις. Να συντονιστούν οι Σύλλογοι μεταξύ τους σε κοινές διαδικασίες και δράσεις. Να γίνουν δυναμικές και μαζικές κινητοποιήσεις σε Εστίες και Λέσχες, παραστάσεις διαμαρτυρίας σε Πρυτανείες και Υπουργεία. Να χτιστούν σε κάθε πόλη σχολές- κέντρα αγώνα.


Για ένα φοιτητικό κίνημα

Σήμερα το πρόβλημα έχει κεντρική προέλευση και καθολικά χαρακτηριστικά. Εκκινεί από τις μνημονιακές επιλογές και πολιτικές και γειώνεται σε κάθε σχολή με παραπλήσιο τρόπο. Καμία σχολή και κανένας σύλλογος δεν μπορεί να τα βάλει μόνος του με τη διάλυση της εκπαίδευσης, στο μέτρο που ακριβώς δεν είναι ζήτημα διαχείρισης ενός Πρύτανη ή ενός Κοσμήτορα. Αυτό δεν τονίζει το ανώφελο του αγώνα σήμερα, αλλά το καθήκον της συγκεκριμένης αναβάθμισης του.

Κανένας αγώνας δεν μπορεί όχι να κερδίσει αλλά ούτε καν να σηκωθεί, αν δεν υπάρξει η προοπτική να ενταχθεί σε μια τροχιά γενικευμένης, δυναμικής και διαρκούς αντίστασης και ανυποχώρητης πρόταξης των αναγκών των φοιτητών (όπως με επιτυχία έγινε το 2006-7 με την ακύρωση της συνταγματικής αναθεώρησης του αρ16).

Χρειάζεται τα ρυάκια να γίνουν χείμαρρος.

Είναι πιο αναγκαία από ποτέ η ανασυγκρότηση του φοιτητικού κινήματος. Ενός πολιτικού φοιτητικού κινήματος που θα αναγνωρίζει ότι η υποταγή στο πλαίσιο της ΕΕ και των δανειστών δεν είναι μονόδρομος, πως μπορεί να υπάρξει δρόμος για το λαό και τη νεολαία δίχως τη νεοφιλελεύθερη λιτότητα, το ξεπούλημα και την πρόταξη του εθνικού χρέους έναντι των αναγκών μας..Ενός διεκδικητικού φοιτητικού κινήματος που θα παλεύει για δημόσια και δωρεάν παιδεία αλλά και για το δικαίωμά κάθε νέου να βρει αύριο σταθερή δουλειά στη χώρα του και να ζει με αξιοπρέπεια. Ενός διαρκούς και μαχητικού φοιτητικού κινήματος που θα αναβαθμίζεται και θα κλιμακώνεται, που θα μπορεί να κινητοποιήσει τη νεολαία ολόκληρη και να καθορίσει το σκηνικό στη χώρα.

Να ανοίξει η κουβέντα στις συλλογικότητες και τους συλλόγους για το τί κίνημα θέλουμε, με ποιές διεκδικήσεις και πως αυτό μπορεί να σηκωθεί.


Εμπρός για μετωπικές πρωτοβουλίες της αριστεράς!

Η αριστερά για να ανταποκριθεί στα αναβαθμισμένα αυτά καθήκοντα οφείλει να υπερβεί τον εαυτό της, να υπερβεί χάσματα και στεγανά μιας άλλης εποχής προκειμένου να γίνει χρήσιμη και νικηφόρα απαντώντας στα διλήμματα του σήμερα. Η μετωπική συμπαράταξη της αριστεράς είναι το αναγκαίο εκείνο άλμα προκειμένου να βρεθεί ο μεγάλος απών: ο πολιτικός στυλοβάτης του φοιτητικού κινήματος.

Ακολουθώντας το παράδειγμα της «Ενωτικής Πρωτοβουλίας» στην ΑΣΟΕΕ, σε κάθε σχολή οι δυνάμεις του ΑΡΔΙΝ, της ΕΑΑΚ και της ΑΡΕΝ μαζί με ανένταχτο κόσμο που προβληματίζεται και δρα πρέπει να συγκροτήσουν ανοιχτές μετωπικές πρωτοβουλίες με σκοπό: 

α) την οικοδόμηση αντιστάσεων στη μνημονιακή βαρβαρότητα που βιώνει η νεολαία εντός κι εκτός πανεπιστημίου, από τη διάλυση της εκπαίδευσης λόγω της υποχρηματοδότησης έως την παντελή στέρηση προοπτικής,

β) το χτύπημα της ηττοπάθειας και της αδράνειας, την ανάταση του αγωνιστικού φρονήματος,

γ) την πολιτική κι οργανωτική ανασυγκρότηση του φοιτητικού κινήματος με όρους πυροδότησης ευρύτερων εξελίξεων σε νεολαία και κοινωνία,

δ) το χτίσιμο ενός ρεύματος αμφισβήτησης κόντρα στα μνημόνια και τους ευρωμονοδρόμους.

Πρέπει να προχωρήσει άμεσα ένας πολιτικός και συνδικαλιστικός συντονισμός κι από κοινού σχεδιασμός, στοιχεία σαφώς βαθύτερα από έναν απλό κοινό βηματισμό ενόψει μιας συνέλευσης ή μιας κινητοποίησης, με ορίζοντα και προοπτική τη βαθύτερη κι ευρύτερη μετωπική συγκρότηση. Οι επιμέρους πρωτοβουλίες θα πρέπει να δικτυώνονται και να συντονίζονται μεταξύ τους, με δημοκρατικές διαδικασίες σε επίπεδα σχολής, πόλης και χώρας. Δίχως να απειλείται η αυτοτέλεια κάθε χώρου και χωρίς τη συγκάλυψη πολιτικών και ιδεολογικών διαφορών, η συμπαράταξη αυτή πρέπει να έχει τα χαρακτηριστικά του μετώπου: ενότητα στο προβληματισμό και την ειλικρινή διάθεση, ενιαιότητα με βάση το συμφωνηθέν πολιτικό και φυσιογνωμικό πλαίσιο, που θα προκύψει όχι με λογικές κοπτοραπτικής ή συγκόλλησης, αλλά με βάση το τι είναι αναγκαίο να γίνει σήμερα. Και δεν υπάρχει κάτι πιο αναγκαίο από το να τα αλλάξουμε όλα!

- Να ανοίξει η κουβέντα στους Συλλόγους για το νομοσχέδιο Φίλη που έρχεται να κανονικοποιήσει και να βαθύνει τη διάλυση του Πανεπιστημίου, να αποκαλυφθεί ο ρόλος του και να προετοιμαστούν οι όροι για την απάντηση του φοιτητικού κινήματος.

- Να ανοίξει και να βαθύνει η κουβέντα ανά Τμήμα, Σχολή και πόλη για Μετωπικές Πρωτοβουλίες της αριστεράς.