Είναι ανατάξιμη η εικόνα αποσυγκρότησης του φοιτητικού κινήματος; Ανακοίνωση του ΑΡΔΙΝ για τα αποτελέσματα των φοιτητικών εκλογών.

Τα αποτελέσματα των φοιτητικών και σπουδαστικών εκλογών που πραγματοποιήθηκαν στις 18 Μαίου δεν χαρακτηρίζονται από μεγάλες ανακατατάξεις και εκπλήξεις. Για το σύνολο των πολιτικών σχηματισμών καταγράφεται στασιμότητα και συντήρηση των δυνάμεων τους. Για ακόμα μία χρόνια ή μεγάλη αποχή των φοιτητών και σπουδαστών από την εκλογική διαδικασία χρωματίζει το εκλογικό αποτέλεσμα.

Στις φετινές φοιτητικές εκλογές ψήφισαν περίπου 13.000 λιγότεροι φοιτητές σε σχέση με πέρυσι. Συνολικά το 2013 ψήφιζαν περίπου 100.000 φοιτητές. Το 2016 ψήφισαν περίπου 70.000 φοιτητές (αν συνυπολογίσουμε και μεγάλες σχολές που ακυρώθηκαν οι εκλογές-πχ Πάντειο). Οι λόγοι που εξηγούν αυτό το κλιμακούμενο ρεύμα αποχής είναι διάφοροι, με βασικότερους:

-τη γενικότερη αποσυγκρότηση του φοιτητικού συνδικαλισμού. Η εικόνα απομαζικοποίησης αφορά και την αδυναμία μαζικών διαδικασίών γενικά, είτε αυτό αφορά τις ΓΣ, είτε την απουσία μαζικών αντιδράσεων και αντιστάσεων στη ραγδαία χειροτέρευση των όρων σπουδών, είτε άλλες κινητοποιήσεις, τα φοιτητικά μπλοκ στις διαδηλώσεις κοκ. Είναι ότι η πίστη στην συλλογικότητα και στους συλλογικούς αγώνες για την διεκδίκηση των άμεσων συμφερόντων μας έχει κλονιστεί. Αυτή η διαδικασία ατομικής αναζήτησης στην επίλυση των προβλημάτων μας, αυτός ο ιδιότυπος ατομισμός έχει σχέση με την κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία και δεν είναι τωρινό φαινόμενο. Στην κρίση όμως και στα οξυμένα προβλήματα της νεολαίας γύρω από μια εργασιακή προοπτική εξαιρετικά χαμηλών προσδοκιών και αίσθησης γενικού αδιεξόδου αποκτά πιο έντονα χαρακτηριστικά.

-τη γενικότερη κρίση εκπροσώπησης στην ελληνική κοινωνία. Η έλλειψη εμπιστοσύνης σε συλλογικές εκπροσωπήσεις (κόμματα, συνδικάτα, σωματεία κλπ) διαπερνά και το φοιτητικό σώμα. Η τάση αυτή ενισχύθηκε τη φετινή χρονιά η οποία επισφραγίστηκε από τη μετατροπή του ΟΧΙ του καλοκαιριού στο ΝΑΙ σε όλα και την ήττα της «ελπίδας», όπως αυτή εκφράστηκε από το ΣΥΡΙΖΑ. Είναι απόλυτα ερμηνεύσιμο ότι η ήττα αυτή έγινε περισσότερο αισθητή στη νέα παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ, το bloco, που δεν κατέγραψε ούτε 1% και στους συντρόφους της ΑΡΕΝ.

Σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον, τη χρονιά αυτή έγινε μια απόπειρα μετωπικής ανασύνθεσης μεταξύ της ΕΑΑΚ, της ΑΡΕΝ και του ΑΡΔΙΝ. Το βήμα συνεργασίας που έγινε ήταν θετικό, όμως οι μεγάλες καθυστερήσεις και η εσωστρέφεια, που χαρακτήρισε σε μεγάλο βαθμό τις σχετικές διεργασίες, ανέκοψαν μια δυναμική που να ξεπερνάει τη συγκράτηση δυνάμεων. Μία ώριμη συζήτηση που έπρεπε να γίνει από το φθινόπωρο με πανελλαδικό συντεταγμένο τρόπο ώστε να μη σπαταληθούν δυνάμεις και να εκπονηθεί ένα σχέδιο παρέμβασης προς τους φοιτητές, έφτασε να διεξάγεται λίγες μέρες πριν τις εκλογές. Παράλληλα, κάποια σχήματα της ΕΑΑΚ επέλεξαν είτε να απέχουν από την κατεύθυνση της συνεργασίας, είτε να κινηθούν με όρους ηγεμονισμού στη διαδικασία συγκρότησης των ψηφοδελτίων, στρεβλώνοντας την αναγκαία πολιτική συζήτηση σε μια κουβέντα για το ποια γραμματοσειρά κατοχυρώνει ή αμφισβητεί την ηγεμονία των ΕΑΑΚ. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η συνεργασία σε αλλες σχολές να ναυαγεί ενώ σε άλλες σχολές να πραγματοποιείται τελευταία στιγμή και με μια έντονα εσωστρεφή συζήτηση. Στις λίγες σχολές που υπήρχαν κοινές πρωτοβουλίες και λειτουργούσαν τα αποτελέσματα ήταν καλύτερα. Παρά τον επώδυνο τρόπο, παρά τα σημάδια αναντιστοιχίας με τα καθήκοντα της περιόδου που εμφάνισε για άλλη μια φορά η φοιτητική αριστερά, τα μετωπικά ψηφοδέλτια και οι συνεργασίες αποτελούν μια υπαρκτή, θετική παρακαταθήκη.

Η συζήτηση ωστόσο, πρέπει να προχωρήσει και να βαθύνει. Να ξεπεράσει τακτικισμούς και ηγεμονισμούς και να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα του «κάθε πέρυσι ήταν και καλύτερα» που χαρακτηρίζει το φοιτητικό κίνημα. Έχουμε να λύσουμε ένα δίδυμο πρόβλημα. Την μετωπική ανασύνθεση της φοιτητικής αριστεράς σε συνδυσμό με την ανασυγκρότηση του φοιτητικού κινήματος. Το δεύτερο χωρίς το πρώτο δε μπορεί να λυθεί. Το πρώτο χωρίς το δεύτερο θα είναι να ενώσουμε την αναποτελεσματικότητα μας. Εμείς σε αυτή τη συζήτηση έχουμε να καταθέσουμε καταρχήν τους εξής προβληματισμούς:

- Χρειάζεται να ξανασκεφτούμε όλα τα ζητήματα του φοιτητικού συνδικαλισμού. Σε μια εποχή που δεν υπάρχει πίστη στη συλλογικότητα και στον αγώνα, το σύνθημα «όλη η εξουσία στις Γενικές Συνελεύσεις» ως μοναδική απάντηση, μάλλον παράγει αδράνεια. Η ανυπαρξία δομών πανελλαδικού συντονισμού και έκφρασης των φοιτητικών συλλόγων, μάλλον αποσυγκροτεί τη δυνατότητα να υπάρχουν κοινές φοιτητικές διεκδικήσεις και η αίσθηση της δύναμης απέναντι στο Υπουργείο και την κυβέρνηση. Είναι διαφορετικό ζήτημα πως κάθε φοιτητικό αίτημα γρήγορα πολιτικοποιείται γιατί βρίσκει «τοίχο» στο μνημόνιο και την επιτήρηση από τους δανειστές Ε.Ε.-ΔΝΤ και άρα η τέχνη να συνδέσουμε το ειδικό με το γενικό και διαφορετικό μια υπερ-πολιτικοποιημένη - παραταξιοποιημένη λειτουργία του φοιτητικού κινήματος , όπου οι παρατάξεις και οι διάφορες δυνάμεις υποκαθιστούν την αυτόνομη λειτουργία των οργάνων και των δομών του γύρω από κεντρικά πολιτικά πλαίσια. Από το «η τάδε δύναμη πήρε στο γύρο συνελεύσεων τόσους συλλόγους» πρέπει να περάσουμε στο «οι φοιτητικοί σύλλογοι και το φοιτητικό κίνημα μέσα από τις διαδικασίες του, τις αντιπαραθέσεις του και τις συνθέσεις του παλεύει τα παρακάτω».

- Χρειάζεται να ανασυνθέσουμε τη φοιτητική αριστερά και όχι απλά να διευρύνουμε μια από τις δυνάμεις της. Η διαφορά της μίας από την άλλη διαδικασία δεν έχει να κάνει με το μέγεθος της κάθε δύναμης. Έχει να κάνει με τη συμφωνία ότι τα υπαρκτά σχήματα φτιάχτηκαν σε άλλες εποχές, σήμερα δε μπορεί να δώσουν απαντήσεις και χρειάζονται νέες συνθέσεις και νέα σχήματα. Άλλα σχήματα φτιάχτηκαν στις αρχές της μεταπολίτευσης, άλλα μετά τη συγκυβέρνηση Τζανετάκη το 91 στο φουλάρισμα της αναδιάρθρωσης, άλλα με το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα και τη μάχη του 2006-7, άλλα χρειάζόμαστε σήμερα ως η γενιά της κρίσης και της εμπέδωσης της μνημονιακής κοινωνίας και του αγοραίου πανεπιστημίου. Σχήματα που θα προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν την αποσυγκρότηση των φοιτητικών διεκδικήσεων ανοίγοντας τη συζήτηση για τα αιτήματα, τα όργανα, τους τρόπους οργάνωσης του φκ. Σχήματα που την ίδια στιγμή θα προωθούν αιτήματα και στόχους που αφορούν την νεολαιϊστικη ταυτότητα και όχι μόνο τη φοιτητική, καθώς σήμερα ένας φοιτητής καθορίζεται όχι μόνο από τα προβλήματα του ως φοιτητής αλλά και από τα προβλήματα του ως νεολαίος με τα συνολικά προβλήματα αδιεξόδου, εργασιακής προοπτικής, ανεργίας κοκ. Σχήματα που θα συνδυάζουν – και όχι να αναπτύσσουν το ένα σε βάρος του άλλου - το συνδικαλιστικό αγώνα για τα μορφωτικά δικαιώματα με τον πολιτικό αγώνα ενάντια σε Ε.Ε., ΔΝΤ και τις κυβερνήσεις τους. Σχήματα τέλος που θα πάρουν διαζύγιο από τον βερμπαλισμό και τις συνήθειες παλαιότερων, πιο βολικών εποχών (κείμενα σεντόνια, αριστερή «αργκό», πολύωρες διαδικασίες και έλλειψη κανόνων στις διαδικασίες), και θα οικοδομήσουν μια σύγχρονη λαϊκότητα, τέτοια που θα ανατρέψει την εικόνα αδυναμίας αυτού του χώρου στα πιο «πληβειακά» ΤΕΙ και επιπλέον θα μπορεί να φέρει σε επαφή το ριζοσπαστικό φοιτητικό κίνημα με την απορριπτόμενη νεολαία.

Ως Αριστερό Δίκτυο Νεολαίας συμμετείχαμε στη φετινή μάχη των φοιτητικών εκλογών σε 32 συλλόγους ΑΕΙ και 5 ΤΕΙ πανελλαδικά. Το επόμενο διάστημα, θα επιμείνουμε στην κατεύθυνση της εμβάθυνσης των μετωπικών συνεργασιών και της πραγματοποίησής τους εκεί που δεν έγινε εφικτό προεκλογικά, καθώς και στο περαιτέρω άνοιγμα της συζήτησης για τη διαμόρφωση μιας φοιτητικής αριστεράς αντίστοιχης με την περίοδο και τα καθήκοντα που αυτή ορίζει.